Активист Мураталы Керимбаев: «30 жылдан бери эл арасында мындай биримдик көрө элекмин»

Кыргызстан президенттик шайлоого даярданууда: бир нече күн аралагында мамлекеттин жакынкы жылдарга саясий багыты аныкталат. Негизги көйгөйлөр анык: жумушсуздук, келечектүү жаштардын жапырт агымы жана эң негизгиси, жакшы үмүттүн жоктугу. Саясий активист Мураталы Керимбаев «Кыргыз Элим» басылмасына берген маегинде кырдаал тууралуу ой бөлүштү.

Өлкөдөгү кырдаалга салган байкоолоруңуз менен бөлүшө аласызбы?

Ооба, биз Садыр Жапаров менен өлкө аралап көп саякаттайбыз, жакында түштүк аймакта болдук — ал жакта, менин байкаганымдай, элдин дээрлик 85% биздин талапкерди колдойт. Акыркы 30 жылдын ичинде мен мындай саясий биримдикти өлкө боюнча эч качан көргөн эмесмин деп айта алам. Бирок, мунун сыры өтө жөнөкөй: адамдар жок дегенде кимдир бирөө бир нерсе жасайт деп үмүттөнүшкөн. Үмүт башкы нерсе, Кыргызстанда көптөн бери ал болгон эмес. Эми чындыгында үмүттөр акталат деп ишенем.

Сиздин оюңузча, биринчи кадамдар эмнеден башталууга тийиш?

Эгер шайлоо жакшы өтсө, анда жок дегенде үч жылдан кийин Кыргызстандагы кырдаалды жөнгө салууга болот деп ишенем. Азыр эмне болуп жатканын баарыбыз көрүп турабыз — Жаңы жылды майрамдоо үчүн деле адамдардын акчасы болбоду. Каражат ансыз деле тартыш болчу, пандемиянын фонунда бардыгы чындыгында жаман болуп кетти. Жаштар Россия, Түркия жана Европа өлкөлөрүнө кетишет, кеткенде да мектепти аяктап эле жөнөшөт. Эмнеге? Жөн гана жумуш жок. Азыр мамлекетте СССРдин тушунда болгон заводдор жана фабрикалар дээрлик калбады.

Жаштар мектептен кийин эле кетишет дедиңиз — окууга кетишеби?

Тилекке каршы, андай эмес. Бул биз үчүн өтө олуттуу көйгөй — балдарга квалификация жана билим алууга мүмкүнчүлүк берүү керек, алар чет өлкөгө гастарбайтер катары эмес, талап кылынган адис катары кетиши керек. Азыр, тилекке каршы, бул айрымдар үчүн гана актуалдуу жана алардын көпчүлүгү квалификациялары төмөн жумуштарга иштөөгө кетишет. Бул жагдай менин көңүлүмдү чөгөрөт. Жагымдуу өзгөчө жагдайлар да бар, мисалы, менин агам жакында эле Москвада билимин аяктады, бирок Кыргызстанга кайтып келди, ушул жерде иштейт.

Россияда жашап жана иштеп жүргөн кыргыздар кимге артыкчылык беришет деген сунуштарыңыз барбы?

Мен так айта албай, бирок, учурда Жапаров дээрлик бардык мекендештер арасында абдан популярдуу, буга көңүл бурбай коюуга болбойт. Биз аны менен 2010-жылдан бери иштешип келе жатабыз, эл андан эмнени күтөрүн өз көзүм менен көрүп жатам.